Regulator napięcia zmiennego 0 - 230 V

Zaletą przedstawionego regulatora jest regulacja amplitudy zmiennego napięcia przy, którym nie zmienia się forma wyjściowego sygnału, w odróżnieniu od fazowo-impulsowego regulatora i brak zakłóceń radiowych. Wadą układu jest niska sprawność. Elementem regulacyjnym jest tranzystor mocy T1 w gałęzi mostka prostowniczego D1-D4. Kiedy tranzystor jest zatkany, prąd przez diody D1-D4 i obciążenie nie płynie. Jeśli na bazę tranzystora podamy napięcie regulowane to on się otwiera i przez jego złącze kоlektor-emiter, mostek prostowniczy i obciążenie zaczynie płynąć prąd. Napięcie na wyjściu regulatora (na obciążeniu) zwiększa się. Kiedy tranzystor jest otwarty i znajduje się w stanie nasycenia, na obciążeniu praktycznie jest pełne napięcie wchodzące.

Regulacyjny sygnał formuje blok zasilania małej mocy wykonany na transformatorze Тr1, prostowniku na diodach D6-D9 i wygładzającym kondensatorze С1. Potencjometr P1 reguluje prąd bazy tranzystora T1, а pośrednio amplitudę wychodzącego napięcia. Przy zmianie oporności w kierunku górnego położenia suwaka potencjometru według schematu napięcie na wyjściu zmniejsza się, a w kierunku dolnego położenia zwiększa się. Rezystor R1 ogranicza maksymalny prąd regulacji.

Dioda D5 zmniejsza kąt regulacji tranzystora. Tranzystor T1 należy zamontować na radiatorze o powierzchni 200 cm². Diody D1-D4 należy też umieścić na radiatorach. Jeżeli układ zmontowano bez błędów zaczyna on pracować od razu i praktycznie nie potrzebuje regulacji. Może się jednak okazać, że trzeba dobrać rezystor R1.

Dla tranzystora КТ840Б moc oddawana do obciążenia nie powinna być większa niż 60 W. Można go zastąpić tranzystorami КТ812Б, КТ824А, КТ824Б, КТ828А, КТ828Б z dopuszczalną mocą strat 50 W; КТ856А - 75 W; КТ834А, КТ834Б - 100 W. Zamiast tych tranzystorów można zastosować inne o podobnych parametrach. Diody D1 - D4, D5 - Д245А lub inne o podobnych parametrach.

Moc obciążenia można zwiększyć, jeżeli regulacyjne tranzystory tego samego typu włączymy równolegle: kolektory razem i emitery razem, а bazy połączymy przez oddzielne diody i rezystory do środkowego wyprowadzenia potencjometru P1.

W urządzeniu można zastosować transformator małej mocy z wyjściowym napięciem 5-8 V. Nadaje się tu typowy transformator dzwonkowy. Zamiast diod D6-D9 można zastosować blok prostowniczy o dopuszczalnym prądzie, nie mniejszym niż prąd bazy tranzystora regulacyjnego T1. To samo dotyczy diody D5. Коndensator С1 powinien być na napięcie nie mniejsze niż 15 V. Potencjometr P1 powinien mieć moc 2 W. W celu poprawy sinusoidy wychodzącego napięcia należy dobrać kondensator C1.